سوختگی پوشک و قنداق کردن نوزاد

بعد از کلی امید و آرزو و نذر و نیاز برای داشتن بچه‌ای سالم، حالا به آرزویتان رسیده‌اید و کودک سالمی دارید که خیلی خوب شیر می‌خورد و هیچ مشکل گوارشی هم ندارد. ولی حس می‌کنید که باید مهارت‌ بیشتری برای جمع‌آوری ماحصل فعالیت دستگاه گوارش کودک داشته باشید! بله، کوچولو پوشک می‌خواهد!

پیش از بچه‌دار شدن، این نكته را به یاد داشته باشید كه نوزاد در روز حداقل 10 بار نیاز به عوض كردن پوشك پیدا می‌كند و این یعنی 70 بار در هفته. پیش از عوض كردن پوشك اطمینان پیدا كنید كه تمام لوازم مورد نیاز در دسترستان است و لازم نیست تا برای تهیه چیزی نوزاد را تنها بگذارید. پوشك تمیز، روغن یا پودر بچه،‌ یك ظرف آب گرم برای شستشوی بچه، یك حوله تمیز و ظرف زباله حداقل لوازم مورد نیاز تعویض پوشك است.

تعویض پوشک؛ چندوقت‌یک‌بار؟

پس از هر بار كار كردن شكم یا خیس شدن پوشك، باید آن را تعویض كرد. نوزاد را به پشت بخوابانید و پوشك كثیف را جدا كنید. با استفاده از آب ولرم و حوله تمیز، به‌ آرامی نوزاد را تمیز كنید. وقتی كه پوشك یك نوزاد پسر را تعویض می‌كنید، مراقب باشید چون تماس پوست لخت او با هوای سرد ممكن است موجب ادرار كردن نوزاد شود. موقع تمیز كردن نوزاد دختر دقت كنید حوله را از جلو به عقب بكشید تا از بروز عفونت ادراری جلوگیری کنید.

برای جلوگیری از به وجود آمدن سوختگی یا كهیر ناشی از پوشك هم باید حتما از روغن یا پودر بچه استفاده كنید.

سوختگی پوشک یعنی چه؟

سوختگی پوشك یا كهیر ناشی از آن اغلب یك تورم قرمزرنگ و دردناك است كه ظرف چند روز و پس از شستن با آب گرم و چرب كردن پوست و مدتی استفاده نكردن از پوشك از بین می‌رود، اما برای جلوگیری از به وجود آمدن آن می‌توانید كارهای زیر را انجام دهید:

پوشك بچه را مرتب تعویض كنید و نگذارید پوشك كثیف زیاد روی بدن نوزاد باقی بماند.

پس از عوض كردن پوشك با یك صابون مخصوص بچه و آب ولرم نوزاد را بشویید و با یك حوله نرم پاك كنید و كرم بچه بزنید.

اگر از پارچه‌های نرم به عنوان كهنه بچه استفاده می‌كنید، برای استفاده مجدد آنها را با مواد پاك كننده ضد حساسیت و بدون رنگ بشویید.

در روز مدتی نوزاد را بدون پوشك رها كنید تا پوست تنفس طبیعی داشته باشد.

اگر سوختگی پوشك پس از سه روز مراقبت خوب نشد و یا بدتر شد، حتما با پزشك تماس بگیرید.

استفاده از روغن بچه، بهترین روش برای نرم کردن قسمت‌هایی از پوست کودک است که با پوشک تماس دارد.

راهی برای نرم شدن پوست کودک

کرم بچه یکی دیگر از چرب کننده‌های خوب است. این کرم حاوی لانولین است که با پوست کودک بسیار سازگار است و از پوسته پوسته شدن سطح پوست و قسمت‌هایی از بدن که دارای چین و چروک است، جلوگیری می‌کند. همچنین برای پیشگیری از سوزش ناشی از ادرار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وازلین نیز مانند کرم برای محافظت از پوست کودک و نرم کردن آن به کار می‌رود.

همچنین وازلین می‌تواند مانند سدی محافظ میان پوست و میکروب‌های مهاجم عمل کند. این ماده از التهاب و تحریک پوست که توسط پوشک ایجاد می‌شود، جلوگیری می‌کند و موجب نرمی و لطافت پوست در هوای سرد می‌شود.

برای نرم شدن پوست کودک، ایجاد رطوبت روی پوست و نیز پاک کردن پوست کودک در هر بار تعویض پوشک یا بعد از هر حمام، از ترکیبات نرم کننده استفاده می‌شود. نرم‌کننده‌‌ها معمولا به شکل لوسیون است. طریقه صحیح مصرف لوسیون به این شکل است که باید تکه‌ای پنبه را به این ماده آغشته کرد و به آرامی روی پوست کودک مالید.

از مزیت‌های لوسیون این است که از پوسته پوسته شدن پوست جلوگیری می‌کند. لوسیون ماده‌ای مناسب برای پاک کردن کودکان به جای شستن مکرر است.

نظرتان درباره قنداق چیست؟

آیا قنداق کردن نوزاد خطرناك است؟ اصلاً چه دلیلی دارد كه عده‌ای از مادران و پدران برای نوزادان خود قنداق تهیه می‌كنند؟

سال‌ها بود كه قنداق كردن نوزاد را خطرناك می‌دانستند، اما چندی است كه محققان می‌گویند اولاً نوزادان را باید روی پشتشان خواباند و روی شكم قراردادن نوزادان خطرناك است. ثانیاً روش سنتی و قدیمی قنداق كردن (پیچیدن پارچه دور نوزاد برای محدودكردن حركات نوزاد) می‌تواند جلوی "سندرم مرگ ناگهانی نوزاد" را بگیرد.

در واقع قنداق‌کردن نوزاد باعث محدودكردن حركات او شده و هنگامی كه كودك را به پشت می‌خوابانیم، احتمال برگشتن روی شكم كمتر و در نتیجه احتمال وقوع سندرم مرگ ناگهانی نوزاد كم می‌شود.

با وجود تاكیدهای بسیار زیادی كه دراین زمینه به عمل آمده، هنوز 20 درصد مردم آمریكا معتقدند اگر بچه را روی شكم بخوابانید، آروغ می زند و راحت تر می‌خوابد. اما محققان اصرار دارند بقبولانند، بچه‌هایی كه قنداق می‌شوند، راحت‌تر و بهتر می‌خوابند. هنوز رسم قنداق كردن بچه در كشورهایی مانند تركیه، افغانستان و آلبانی به چشم می‌خورد. محققان گمان می‌كنند كه در قنداق، نوزاد احساس امنیت می‌كند و احتمال حركات ناگهانی و خطرناك او كمتر می‌شود.

هنگام قنداق کردن نوزاد این نكته بسیار مهم را باید مد نظر داشت كه نباید طوری نوزاد را محکم در پارچه‌ بپوشانیم كه هیچ حركتی در ناحیه لگن او وجود نداشته باشد و یا تنفس نوزاد دچار اختلال گردد. اگر بچه را قنداق کرده باشند، طول زمان حركات چشم او كندتر می‌شود.

در هر حال نتایج تحقیقات جدید، ادله و اسناد كافی در اختیار گذاشته كه بتوان از سنت دیرینه قنداق دفاع كرد. اما بازهم تاكید می‌شود كه آزادی عمل و رشد نوزاد نباید با قنداق کردن نادرست دچار خدشه شود و بهتر است پارچه نازكی مورد استفاده قرار بگیرد، چون گرمای زیاد نیز موجب سندرم مرگ ناگهانی نوزاد می‌شود، بنابراین پارچه مورد استفاده برای قنداق نوزاد باید نازك و نرم باشد.

دکتر مهدی تیموری